Powiat Wrocławski wśród szeregu zadań dba również o stan środowiska naturalnego na swoim obszarze. U podstaw działania w tej dziedzinie leży zrównoważony rozwój powiatu, realizowany w synergii z otaczającą nas przyrodą. Główne założenia polityki w zakresie ochrony środowiska na najbliższe lata zostały zapisane w sporządzonym w 2023 r. dokumencie pod nazwą Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Wrocławskiego na lata 2024-2030, który został uchwalony przez Radę Powiatu Wrocławskiego uchwałą nr XXXI/364/2023 z dnia 27 września 2023 r. Dokument dostępny jest w Biuletynie Informacji Publicznej w zakładce Strategie, programy, sprawozdania. Powyższa uchwała zastąpiła uchwałę Rady Powiatu Wrocławskiego Nr XI/81/16 z dnia 30.05.2016 r. dotyczącą Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Wrocławskiego na lata 2016-2019 z perspektywą do roku 2023, w związku z upływem terminu na jaki aktualizacja programu została sporządzona.

W programie obrano obszary interwencji wynikające z dokumentów wyższego szczebla oraz lokalnych potrzeb i są to:

• ochrona klimatu i jakości powietrza - poprawa jakości powietrza przy zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego w kontekście zmian klimatu,

• zagrożenia hałasem - zmniejszenie zagrożenia mieszkańców powiatu, ponadnormatywnym hałasem, zwłaszcza emitowanym przez środki transportu drogowego,

•  pola elektromagnetyczne - utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagrożeń ponadnormatywnym promieniowaniem elektromagnetycznym,

•  gospodarowanie wodami - osiągnięcie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych przy zapewnieniu ochrony przed niedoborami wody i powodziami,

• gospodarka wodno-ściekowa - prowadzenie racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej w tym działania zapobiegające występowaniu zdarzeń o charakterze katastrofy ekologicznej,

• gleby - ochrona gleb przed negatywnym działaniem antropogenicznym, erozją oraz niekorzystnymi zmianami klimatu,

• zasoby geologiczne - zrównoważona gospodarka zasobami geologicznymi,

• gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów - gospodarowanie odpadami zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, uwzględniając zrównoważony rozwój powiatu,

• zasoby przyrodnicze - zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie bioróżnorodności i georóżnorodności oraz ochrona krajobrazu,

• zagrożenia poważnymi awariami - ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz minimalizacja ich skutków.

Stan docelowy środowiska, jaki nakreśla Program ochrony środowiska oraz efekty realizacji Programu, zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska, będą oceniane okresowo, co 2 lata.

Uwarunkowania przyrodnicze i środowiskowe obszaru powiatu wrocławskiego

Jakość wód powierzchniowych i podziemnych

Teren powiatu wrocławskiego położony jest na obszarze dorzecza Odry, w regionie wodnym Środkowej Odry. Na granicy gmin Czernica i Siechnice przepływa Odra. Do pozostałych większych rzek należą: Ślęza, Oława, Widawa, Bystrzyca. Należy wyróżnić również wybudowany na Bystrzycy w latach 1974-1986 sztuczny zbiornik wodny „Mietków” o powierzchni ok. 950 ha i pojemności 70 mln m3. 

Dla powiatu wrocławskiego sporządzone zostały mapy zagrożenia powodziowego (MZP) oraz mapy ryzyka powodziowego (MRP). 

Jakość powietrza

Na stan jakości powietrza na terenie powiatu mają wpływ: zanieczyszczenia z sektora energetycznego, komunalnego, komunikacyjnego i przemysłowego. Sektor przemysłowy jest sektorem stale rozwijającym się, corocznie przybywa ponad 20 nowych instalacji, które wymagają pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, pozwolenia zintegrowanego lub zgłoszenia.

realizacja zadań z zakresu ochrony środowiska - wybrane zagadnienia

Program dotacji celowych na inwestycje obejmujące zakup i montaż nowego źródła ciepła w celu ogrzewania budynku lub ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej

Dotacje celowe na inwestycje z zakresu ochrony środowiska mają na celu poprawę stanu środowiska z uwzględnieniem zmniejszenia emisji gazów i pyłów do atmosfery, racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska oraz propagowanie wśród mieszkańców powiatu wrocławskiego odnawialnych źródeł energii. Dotacje w 2024 r. były  przeznaczone na inwestycje z zakresu ochrony środowiska obejmujące zakup i montaż nowego źródła ciepła w celu ogrzewania budynku lub ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej, tj. kotłów gazowych, kotłów na lekki olej opałowy, pieców zasilanych prądem elektrycznym, instalacji elektrycznych do ogrzewania budynku, pomp ciepła oraz instalacji fotowoltaicznych.     

 W dniu 4 czerwca 2020 r. Rada Powiatu Wrocławskiego podjęła uchwałę nr XV/148/20 w sprawie zasad udzielania dotacji celowych na inwestycje z zakresu ochrony środowiska (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2020 r. poz. 3797, z późn. zm.). Podjęcie ww. uchwały pozwoliło na przyznanie mieszkańcom powiatu dotacji na zakup i montaż nowego źródła ciepła, tj.:

• kotłów gazowych,

• kotłów na lekki olej opałowy,

• pieców zasilanych prądem elektrycznym,

• instalacji elektrycznych do ogrzewania,

• pomp ciepła,

• instalacji fotowoltaicznych.

Przewidziane w 2024 r. środki były wystarczające do wypłaty dotacji dla 83 wnioskodawców. W 2024 r. nabór wniosków trwał od 30 stycznia do 28 czerwca. Wszystkich wniosków wpłynęło 89. Podpisano 82 umów, z których ostatecznie rozliczono 76 (ze względu na rezygnację wnioskodawców) na łączną kwotę 228.000 zł. 

W 2024 r. najwięcej dotacji przyznano mieszkańcom gminy Długołęka – 35, Kąty Wrocławskie 19, Żórawina 7, Mietków 3, Siechnice 7, Czernica 4 , Kobierzyce 1. 

Wśród zgłoszonych wniosków, 99% dotyczyło wymiany starych pieców, a 1% to instalacje fotowoltaiczne, wspomagające istniejące lub nowe  systemy grzewcze.

Najwięcej wniosków w 2024 r. składano na zakup kotła gazowego (50 szt.), pomp ciepła (23 szt.), co razem stanowiło prawie 96% wykonanych inwestycji. Zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem cieszyły się instalacje i kotły elektryczne (3 szt.). 

Program dotacji celowych na inwestycje dotyczące obiektów małej retencji

Rada Powiatu Wrocławskiego w dniu 22 kwietnia 2021 r. podjęła Uchwałę Nr XIX/208/21 w sprawie zasad udzielenia dotacji na inwestycje z zakresu ochrony środowiska dotyczące obiektów małej retencji (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2021 r. poz. 2122), zmienioną Uchwałą Nr XXII/253/21 Rady Powiatu Wrocławskiego z dnia 20 grudnia 2021 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2021 r. poz. 6257).

Podjęcie ww. uchwały pozwoliło na przyznanie mieszkańcom powiatu dotacji na zakup i montaż, budowę instalacji takich jak: 

• zbiornik retencyjny infiltracyjny, 

• skrzynki rozsączające,

• studnia chłonna, 

• zbiornik retencyjny nadziemny, podziemny, otwarty lub zamknięty, szczelny, 

• przewody odprowadzające wody opadowe zebrane z rynien, wpustów do zbiornika nadziemnego, podziemnego, otwartego lub zamkniętego, szczelnego lub infiltracyjnego, 

• elementy (stałe) do nawadniania lub innego wykorzystania zatrzymanej wody; pozwalające na zagospodarowanie wód opadowych lub roztopowych na terenie nieruchomości objętej przedsięwzięciem, wraz z koniecznym osprzętem. 

W 2021 - 2024 r. przewidziano na dotacje  łącznie  320.000 zł. Na jedną dotację kwota nie mogła przekroczyć 1.500 zł w 2021 r. i 3.000 zł w latach kolejnych. Przewidziane środki były wystarczające do wypłaty dla 119 wnioskodawców w maksymalnej kwocie.

W 2024 r. po zweryfikowaniu 3 wniosków,  podpisano 33 umowy na kwotę 99.000 zł, z których ostatecznie rozliczono 31 (ze względu na rezygnację wnioskodawców), na łączną kwotę 87.013,08 zł. 

Dotacja miała na celu doprowadzenie do zatrzymywania wody opadowej w obrębie nieruchomości objętej inwestycją, w efekcie czego wody opadowe lub roztopowe z nieruchomości nie będą odprowadzane poza jej teren (np. do kanalizacji deszczowej, kanalizacji ogólnospławnej, rowów odwadniających, odprowadzających poza teren nieruchomości, na tereny sąsiadujące, na ulice, place itp.) lub będą odprowadzane tylko w części.

edukacja ekologiczna

Warunkiem niezbędnym w realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Wrocławskiego na lata 2024 - 2030 jest świadomość ekologiczna mieszkańców, dlatego też w każdym z obszarów wymagających interwencji przewidziano zadania związane z prowadzeniem edukacji ekologicznej.

Powiat realizował w minionych latach zadania z zakresu edukacji ekologicznej, między innymi poprzez udzielenie wsparcia finansowego dla projektów, realizowanych przez organizacje pożytku publicznego oraz jednostki organizacyjne powiatu, a także działania własne.

Powiat Wrocławski na działania z zakresu edukacji ekologicznej przeznaczył odpowiednio w roku: w 2020 r. – 21.756,00 zł, w 2021 r. - 67.137,00 zł, w 2022 - 175.903,30 zł, w 2023 –212.852,70 zł oraz w 2024 r. - 177.187,70 zł.

W ww. kwotach w 2024 r. ujęto również kwoty na realizację:

• corocznego konkursu przyrodniczego „Przyroda wokół nas” (na etapie szkolnym wzięło udział 1.000 uczniów, na etapie powiatowym - 40 uczniów),

• warsztatów ekologicznych w Myśliborzu (w warsztatach wzięło udział 100 osób) ,

• warsztatów ekologicznych dla szkół podstawowych z terenu powiatu prowadzonych w na terenie Parku Ślężańskiego ( wzięło udział 1.100 uczniów),

• zadań realizowanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi na wsparcie realizacji zadań publicznych w zakresie ekologii oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego,

• zadań związanych z prowadzeniem edukacji ekologicznej w szkołach będących jednostkami organizacyjnymi powiatu wrocławskiego przekazano do budżetów niżej wymienionych jednostek organizacyjnych środki finansowe na realizację różnych projektów ekologicznych.

Rozwój infrastruktury Komunikacji Rowerowej

W  2024 r. na terenie powiatu wrocławskiego zrealizowano następujące inwestycje: 

• droga pieszo – rowerowa Karwiany – Komorowice  (wzdłuż ul. Wrocławskiej i ul. Lipowej obr. Karwiany – Komorowice – tj. od wiaduktu nad autostradą A4 do mostu na rzece Ślęza w miejscowości Komorowice),

• droga pieszo – rowerowa na odcinku Łany – Dobrzykowice (wzdłuż ul. Wrocławskiej obr. Dobrzykowice i ul. Strachocińskej obr. Łany),

• droga pieszo – rowerowa Kiełczów – Wilczyce  (od ronda w Kiełczowie wzdłuż ul. Wilczyckiej obr. Kiełczów i ul. Wrocławskiej obr. Wilczyce – do chodnika w Wilczycach – zastępstwo inwestorskie – Gmina Długołęka).